دعای جوشن صغیر چیست؟ + متن دعا، آداب، خواص و فضیلت دعا

دعای جوشن صغیر چیست؟

یکی از ادعیه مشهور در بین شیعیان دعای جوشن صغیر می باشد که از امام کاظم (علیه السلام) نقل شده است. دعای جوشن صغیر 19 بند دارد که غیر از بنده 18 و 19، بقیه بندها با عباراتی مثل «اِلهی کمْ مِنْ»، «اِلهی وَ کمْ مِنْ»، «مَوْلای وَ سَیدی وَ کمْ مِنْ»، «سَیدِی وَ مَوْلای وَ کمْ مِنْ»، «اِلهی وَ سَیدی وَ کمْ مِنْ» آغاز می شود.

بند اول تا بند سیزدهم، و نوزدهم با «وَ اجْعَلْنی لِنَعْماَّئِک مِنَ الشّاکرینَ وَ لاِلاَّئِک مِنَ الذّاکرینَ» پایان می یابد. ولی در بندهای چهاردهم تا هفدهم، «وَ ارْحَمْنی بِرحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ» اضافه می‌شود و در بند هجدهم «یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ» به جای این عبارات آمده است.

در هر یک از این 19 بند با ذکر مصائب، مشکلات و سختی های زندگی فرد مؤمن در این دنیا، نعمت های الهی بیان شده است. در پایان هر بند شخص دعا کننده از پروردگار متعال درخواست می کند بر پیامبر و خاندان گرامی اش صلوات فرستاده و فرد دعا کننده را از سپاسگزاران و یاد کنندگان نعمت های الهی قرار دهد.

داستان دعای جوشن صغیر

در شرح این دعا چنین وارد شده که: «زمانی که حسین بن علی شهید فخ قیام کرد و به دست عمال بنی عباس به شهادت رسید، موسی الهادی خلیفه عباسی تصمیم گرفت بزرگان خاندان پیامبر (ص) ، مخصوصا امام کاظم (علیه السلام) را به قتل برساند، علی بن یقطین در نامه‌ای این مطلب را به امام کاظم (علیه السلام) گزارش داد و آن حضرت نامه را نزد بستگان و شیعیان خویش خواند و فرمود: نظر شما در این باره چیست؟ همگی گفتند نظر ما این است که خود را از این ستمکار مخفی کنی و از دسترس او دور گردی. امام تبسم کرد و پس از تمثیل به بیت شعری از کعب بن مالک چنین فرمود: ترس نداشته باشید که در اولین نامه ای که از عراق آید خبر مرگ موسی بن مهدی خواهد رسید. سپس توضیح دادند که بر اثر خواندن دعا، جد خود پیامبر (ص) را در خواب دیدند و مژده هلاکت دشمن را از آن حضرت شنیدند.

فضایل و خواص دعای جوشن صغیر

در خواص و فضایل این دعا طبق برخی نقل ها چنین آمده که دعای جوشن صغیر از دعاهای عالیة المضامین و سریع الاجابة برای دفع دشمن و مکروهات است و حرزی است برای دفع آفات و شکری است برای جلب مواهب الهی. در کتاب “دائره المعارف تشیع”، جلد 7، صفحه 524 چنین آمده که: «خواندن این دعا در دفع دشمن و محفوظ ماندن از بلاها مؤثر است».

مرحوم آیت الله سید محمدکاظم یزدی هم در کتاب “عروه الوثقی”، جلد 2، ص 76 می نویسد: « نوشتن کل قرآن، دعای جوشن کبیر و دعای جوشن صغیر بر کفن مستحب است». از مرحوم آیت الله مصباح یزدی نیز نقل شده که در صفحه 404 کتاب “سجاده های سلوک” می فرماید: «انسان به وسیله قرائت دعای جوشن صغیر به یاد نعمت‌های خدا می‌افتد و شایسته است که هفته‌ای یک بار یا ماهی یک بار این دعا خوانده شود». آنچه از متن کتاب “مهج الدعوات” بر می آید این است که حداقل بسیاری از خواص دعای جوشن کبیر برای این دعا هم هست؛ زیرا در آن بصورت کلی از دعای جوشن نام برده شده و پسوند صغیر یا کبیر به آن اضافه نشده است. و الله العالم.

در کتاب مفاتیح الجنان در مورد این دعا چنین آمده که: این دعا، دعایی است بس بلند و پر ارج و هنگامى که هادى عبّاسى کشتن حضرت موسى بن جعفر (علیهما السلام) را قصد کرد آن حضرت این دعا را خواند در نتیجه جدّش رسول خدا (صلّى الله و علیه و آله) را در خواب دید که به ایشان فرمود: حق تعالى دشمن تو را هلاک‏ خواهد کرد.

متن دعای جوشن صغیر

آداب استفاده دعای جوشن صغیر

برای دعای جوشن صغیر آداب و شرایطی وجود دارد که در جهت تاثیرگذاری هرچه بیشتر آن لازم است رعایت شود. این آداب چنین اند:

• 1- وضو داشتن و رو به قبله بودن در موقع نگارش حرز
• 2- نوشتن صحیح و درست متن دعا یا خواندن آن
• 3- همراه نمودن دائمی این دعا یا قرائت آن
• 4- رعایت احترام قلبی و داشتن اعتقاد نسبت به تاثیرات آن
• 5- رعایت تقوای الهی و همسو شدن با دعا و در نتیجه تاثیرگذاری بیشتر آن
• 6- وضو داشتن در موقع همراهی مطلوب است.

منابع:

• 1- مهج الدعوات، ص ۲۲۷-۲۲۰
• 2- البلد الأمین، ص۳۲۶-۳۳۲
• 3- بحارالانوار، ج۹۱، ص ۳۱۹
• 4- زاد المعاد، ص۴۴۹-۴۴۲
• 5- مفاتیح الجنان، ۱۹۶-۱۸۴.